Herken de oorzaak van uw gewichtstoename

U houdt gewicht rond uw middel vast en u heeft vaak honger direct na een koolhydraatrijke maaltijd.

U bent de hele dag met eten bezig of u merkt kort na de maaltijd dat u toch weer te veel heeft gegeten.

Met slechts 1500 kcal per dag komt een volwassene toch nog in gewicht aan.

U krijgt emotionele klachten als u minder koolhydraten eet en u snoept meer als u gespannen of verdrietig bent.

U heeft klachten als: vaak koud, veel vermoeidheid, een droge huid, afbrekend of uitvallend haar, gescheurde nagels, obstipatie.

Een groot aantal lichamelijke oorzaken van gewichtstoename wordt in de gezondheidszorg nog niet herkend. Een voorbeeld is de hormonale stoornis hyperinsulinemie. Deze stoornis wordt veroorzaakt doordat het lichaam ongevoelig is geworden voor insuline. Het stofje insuline maakt opname van glucose in de cellen mogelijk. Hierdoor ontstaat een chronisch verhoogde insulinespiegel, terwijl de suikerspiegel nog binnen de referentiewaarde kan liggen. Door deze hoge insulinespiegel worden koolhydraten niet verbrand maar als vet opgeslagen. Als u op verkeerde wijze (langdurig) traint, stijgt uw insulinespiegel tijdens de training, waardoor u geen vet verbrandt.

Hyperinsulinemie, een vast onderdeel van het metabole syndroom, komt bij één miljoen Nederlanders jonger dan 60 jaar voor . Bij mensen met hyperinsulinemie zit het gewicht voornamelijk rond het middel. Bovendien hebben zij vaak honger, vooral kort na een koolhydraatrijke maaltijd.

Heeft u er bijvoorbeeld wel eens bij stil gestaan dat uw hongergevoelens een lichamelijke oorzaak zouden kunnen hebben? Het kan namelijk zo zijn dat uw verzadigingssysteem niet goed werkt en dat u daardoor honger blijft houden. Deze stoornis komt bij ongeveer 10% van alle mensen met overgewicht voor. Misschien worden de verzadigingssignalen die uw lichaam afgeeft, te laat of niet goed opgemerkt. Hierdoor eet u regelmatig te veel en vormt voeding de hele dag door een grote verleiding voor u. Dat is heel vervelend als u een dieet volgt waarmee u gewicht wilt verliezen.

Veel mensen met overgewicht blijken helemaal niet te veel te eten. Zij eten soms minder dan 1500 kcal per dag en komen toch aan. Het lichaam gaat dan kennelijk heel zuinig om met energie. Het heeft maar weinig calorieën nodig waardoor u zelfs van heel weinig eten nog aankomt. Deze efficiënte verbranding kan ‘in uw genen zitten’, maar kan ook zijn veroorzaakt doordat u vaak een dieet heeft gevolgd waarbij uw voeding maar weinig calorieën mocht bevatten. Een goede reden om geen crashdieet meer te volgen want dan wordt de verbranding alleen maar verder verlaagd. Deze stoornis komt waarschijnlijk bij meer dan helft van alle mensen met overgewicht voor, met name bij mensen die al jaren hebben geprobeerd om door weinig te eten af te vallen.

Een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) kan uw gewicht ook langzaam laten toenemen. Mensen met hypothyreoïdie hebben het vaak koud, last van gewichtstoename, obstipatie en zijn vaak moe. Het heeft weinig zin om iemand die door hypothyreoïdie overgewicht heeft ontwikkeld een dieet te adviseren. Voor een goede diagnose van hypothyreoïdie is het noodzakelijk dat naast een TSH bepaling ook de andere schildklierhormonen gecontroleerd worden. Hypothyreoïdie komt vaker voor bij vrouwen (4–10%) dan bij mannen. Ouderen hebben een hogere kans op hypothyreoïdie (vrouwen: 5–20%, mannen: 3–8%). Zwangere vrouwen hebben ook een verhoogd risico (5–9%) op hypothyreoïdie, waardoor het voor hen moeilijk is om na de zwangerschap weer op hun ‘oude’ gewicht terug te komen.